Ekologia

Warstwa ozonowa zabezpiecza przed śmiertelnym dla organizmów żywych promieniowaniem ultrafioletowym. Pochodzi ono bezpośrednio ze Słońca i jest niewidoczne dla ludzkiego oka. Promieniowanie ultrafioletowe bardzo niekorzystnie oddziałuje na komórki skóry, niszcząc ich budulec genetyczny i przyspiesza proces ich starzenia się. Może tez prowadzić do nieodwracalnych w skutkach zmian nowotworowych. Mechanizmem obronnym ludzkiego organizmu jest brązowienie skóry (dla nas jest to nic innego jak opalenizna). Ale nie tylko ludzie narażeni są na szkodliwe promieniowanie ultrafioletowe Na ratunek organizmą żywym przychodzi ozon, jest to trójwartościowa alotropowa odmiana tlenu. Jego cienka warstwa na wysokości 25-35km. W ogromnym stopniu neutralizuje szkodliwe promieniowanie. Duże ubytki ozonu w górnej warstwie atmosfery zaobserwowano nad Antarktydą. Dwadzieścia pięć lat temu zapoczątkowano pierwsze badania dotyczące warstwy ozonowej. Dostrzeżono powiększanie się zasięgu dziury ozonowej oraz odkryto, że w niektórych miesiącach ubytek ozonu jest szczególnie duży przede wszystkim w południowym obszarze biegunowym. W wyniku badań wykryto, że małe stężenie ozonu występuje także w innych obszarach świata. Obecnie nad Antarktydą jest region o bardzo małej zawartości ozonu. Nie jest to jednak spowodowane działalnością człowieka lecz nadzwyczaj długą i ostrą zimą panującą nad biegunem południowym. Porównywalna sytuacja miała miejsce niedawno nad Arktyką. Przepowiednie dotyczące odnowienia warstwy ozonowej są obiecujące dzięki zmniejszeniu emisji freonów, czyli związków najbardziej zagrażających cienkiej ozonowej warstwie ochronnej, naukowcy oceniają że na pełne odnowienie potrzebne jest mniej więcej dwadzieścia lat. przemiana ta następuje jeszcze za naszego życia i niedługo znów będziemy mogli bezpiecznie cieszyć się z kąpieli słonecznych. Winowajcą zaniku warstwy ozonowej jest chlor. Kluczowym źródłem tego gazu w wyższych warstwach atmosfery są freony. Groźne działanie chloru polega na rozkładaniu ozonu (trójatomowego tlenu) na cząsteczki zwykłego tlenu dwuatomowego, które nie mają już własności ochronnych przed promieniowaniem ultrafioletowym. Chlor wędruje w górne warstwy atmosfery podczas erupcji wulkanicznych. Takie erupcje zdarzają się jednak na tyle rzadko że nie są w stanie zaszkodzić w większym stopniu warstwie ozonowej. Ubytek ozonu następuje w stałym tempie, co eliminuje zjawisko wulkanizmu jako przyczynę problemu, z którym mamy do czynienia. Freon, który jest efektem ubocznym przemysłu, powstaje w produkcji farb, lakierów, kosmetyków i innych towarów w popularnych aerozolach. Były tez wykorzystywane w różnego typu instalacjach chłodniczych np. w lodówkach i zamrażarkach. Specyficzną cechą tych związków jest fakt że są one nieaktywne chemicznie w warunkach normalnych, jednak podczas promieniowania ultrafioletowego, dochodzi do rozkładu i wydzielania szkodliwego dla ozonu chloru. W wyniku pogarszającej się sytuacji, na międzynarodowej konferencji w Montrealu w roku 1987. postawiono sobie za cel obniżenie produkcji freonów o 50% do roku 2000. W wielu krajach zakazano używania freonów w aerozolach i chłodziarkach. O ile ozon w górnych warstwach atmosfery jest niezbędny dla życia na ziemi, jest on niebezpieczny w bezpośrednim kontakcie z organizmem. Cząsteczki ozonu swoją wysoką aktywności chemiczną negatywnie wpływają na komórki np. roślin czy płuc. Ozon w przypowierzchniowej warstwie Ziemi tworzy się w wyniku reakcji spalin z promieniowaniem słonecznym. Największe niebezpieczeństwo dziura ozonowa stanowi dla organizmów zwierzęcych albowiem nie mają one możliwości ochrony przed szkodliwym promieniowaniem ultrafioletowym. Ludzie dla ochrony mogą stosować specjalne ubranie czy filtry i kremy. http://puste.info